Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình và kết quả Nghe Tiếng Anh (phần 2)

Khả năng nghe hiểu tiếng Anh đóng vai trò quan trọng trong giao tiếp cũng như học tập, nhưng nhiều người học gặp khó khăn khi tiếp xúc với các chất giọng khác nhau. Sự khác biệt về phát âm, nhịp điệu hay từ vựng vùng miền có thể khiến việc nghe trở nên thách thức, đặc biệt đối với những người chưa quen với các biến thể của ngôn ngữ. Bài viết này IGEMS sẽ phân tích những trở ngại do chất giọng gây ra và đề xuất các phương pháp giúp người học cải thiện kỹ năng nghe, từ đó nâng cao sự tự tin khi sử dụng tiếng Anh.

Những yếu tố của chất giọng gây trở ngại trong việc nghe hiểu

Chất giọng (accent) của người nói có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng nghe hiểu. Một số đặc điểm trong cách phát âm có thể gây khó khăn cho người nghe, đặc biệt là khi họ chưa quen với chất giọng đó.

Khác biệt trong phát âm

Biến thể ngữ âm (phonological variation) đề cập đến sự khác biệt trong cách phát âm giữa những người nói cùng một ngôn ngữ. Khi gặp một cách phát âm lạ, người nghe có thể gặp khó khăn trong việc nhận diện và hiểu đúng từ ngữ.

Chẳng hạn, từ "advertisement" trong tiếng Anh Mỹ được phát âm là /ˌæd.vɚˈtaɪz.mənt/, trong khi tiếng Anh Anh lại phát âm là /ədˈvɜː.tɪs.mənt/. Sự thay đổi về âm tiết này có thể gây nhầm lẫn nếu người nghe không quen với cả hai biến thể.

Sự khác biệt về nhịp điệu và trọng âm

Cách nhấn nhá, nhịp điệu, và trọng âm trong một câu có thể khác nhau giữa các vùng miền. Người nghe không quen với kiểu nhấn nhá của một chất giọng nhất định có thể gặp khó khăn trong việc xác định ranh giới giữa các từ hoặc cụm từ.

Sự khác biệt trong từ vựng địa phương

Mỗi khu vực sử dụng tiếng Anh có thể có những từ vựng riêng biệt, gây nhầm lẫn cho người nghe đến từ nơi khác. Ví dụ, trong tiếng Anh Anh, "football" chỉ môn bóng đá, trong khi ở Mỹ, từ này lại đề cập đến bóng bầu dục, còn bóng đá được gọi là "soccer".

Do đó, nếu không quen với những sự khác biệt về từ vựng giữa các vùng miền, người học có thể gặp khó khăn trong việc hiểu đúng nội dung của cuộc hội thoại hoặc dễ bị nhầm lẫn.

>>> Xem thêm: 10 bước lập kế hoạch học và luyện thi ielts cho người đi làm (phần 1)

Giải pháp cải thiện khả năng nghe đối với các chất giọng khác nhau

Tiếp xúc với đa dạng chất giọng

Một trong những cách hiệu quả để nâng cao kỹ năng nghe là làm quen với nhiều kiểu phát âm từ các khu vực khác nhau. Bên cạnh những giọng phổ biến như Anh-Anh và Anh-Mỹ, người học có thể mở rộng phạm vi tiếp cận với các chất giọng từ Úc, Canada hay các quốc gia không nói tiếng Anh bản địa như Ấn Độ, Pháp, Đức, Hàn Quốc. Điều này giúp họ hiểu được sự đa dạng trong phát âm và chuẩn bị tốt hơn khi giao tiếp với người đến từ nhiều nền văn hóa khác nhau.

Việc theo dõi nội dung video từ YouTube, phim ảnh hay podcast từ nhiều quốc gia là một phương pháp hữu ích để tiếp cận với những khác biệt này một cách tự nhiên. Đặc biệt, với những ai đang chuẩn bị cho các kỳ thi chứng chỉ tiếng Anh, việc tìm hiểu về các chất giọng xuất hiện trong bài thi sẽ giúp nâng cao hiệu quả làm bài.

Chú trọng vào cách phát âm chuẩn

Mặc dù mỗi khu vực có cách phát âm khác nhau, nhưng phần lớn các từ vẫn tuân theo một hệ thống phát âm chuẩn. Sự khác biệt thường nằm ở cách nhấn âm, âm cuối hay một số nguyên âm, phụ âm nhất định.

Ví dụ, trong tiếng Anh-Anh, âm /r/ có xu hướng được kéo dài hơn so với tiếng Anh-Mỹ, nhưng về cơ bản cả hai vẫn duy trì cách phát âm chính xác của từ.

Do đó, người học nên tập trung vào việc nhận diện cách phát âm cốt lõi của từ thông qua IPA (Bảng phiên âm quốc tế) để dễ dàng nhận biết từ vựng dù ở các chất giọng khác nhau. Điều này không chỉ giúp cải thiện khả năng nghe mà còn hỗ trợ luyện phát âm hiệu quả.

Áp dụng phương pháp Shadowing

Shadowing là kỹ thuật luyện nghe và phát âm bằng cách lặp lại lời của người bản xứ ngay sau khi họ nói. Phương pháp này giúp người học nâng cao khả năng bắt chước âm sắc, cải thiện phản xạ nghe nói.

Việc luyện tập Shadowing có thể giúp người học nhạy bén hơn với các chi tiết âm thanh và quen thuộc hơn với nhiều kiểu phát âm khác nhau.

Người học có thể thực hành bằng cách nghe một đoạn hội thoại từ podcast, phim ảnh hoặc video trên YouTube, sau đó dừng lại ở mỗi câu và nhại lại ngay lập tức theo đúng ngữ điệu và tốc độ của người nói. Phương pháp này không chỉ giúp cải thiện kỹ năng nghe hiểu mà còn nâng cao khả năng phát âm tự nhiên.

Tìm hiểu từ vựng đặc trưng của từng khu vực

Một yếu tố khác ảnh hưởng đến khả năng nghe hiểu là sự khác biệt về từ vựng giữa các vùng miền. Ví dụ, trong tiếng Anh-Anh, "thang máy" được gọi là "lift", trong khi ở tiếng Anh-Mỹ, từ này là "elevator".

Việc nắm bắt những từ vựng đặc trưng của các khu vực khác nhau giúp người học tránh hiểu nhầm trong giao tiếp. Họ có thể tìm kiếm danh sách từ vựng so sánh giữa các phương ngữ hoặc tham khảo tài liệu về sự khác biệt giữa tiếng Anh-Anh và tiếng Anh-Mỹ để làm giàu vốn từ và cải thiện khả năng nhận diện ngữ cảnh khi nghe.

Việc nghe hiểu tiếng Anh chịu ảnh hưởng lớn từ các chất giọng khác nhau, nhưng với phương pháp luyện tập phù hợp, người học có thể dần làm quen và cải thiện kỹ năng của mình. Bằng cách tiếp xúc đa dạng với các accent, luyện tập phát âm chính xác, áp dụng phương pháp Shadowing và mở rộng vốn từ vựng địa phương, người học sẽ trở nên tự tin hơn trong giao tiếp. Kiên trì rèn luyện sẽ giúp việc nghe hiểu trở nên tự nhiên và hiệu quả hơn trong mọi tình huống.